

कृष्णसार अनलाइन, गुलरिया । विद्यालयमा छरिएर काम गर्ने भन्दा पनि आवश्यकताका आधारमा काम गर्दा काम उपलब्धि मूलक हुने प्लान इन्टरनेशनल निमित कार्यक्रम विशेषज्ञ दीक्षा भाटले बताउनु भयो । बृहत् विद्यालय सुरक्षा ढाँचा सम्बन्धी कार्यशाला गोष्ठीमा निमित्त कार्यक्रम विशेषज्ञ भाटले सो कुरा बताउनु भएको हो ।
गुलरिया नगरपालिका रहेका तीन विद्यालयका २७ जनाको प्रतिनिधित्व हुने गरी बाँके युनेस्को क्लब र प्लान इन्टरनेसनलको आयोजनामा भएको कार्यक्रममा बृहत् विद्यालय सुरक्षा ढाँचा कार्यशाला गोष्ठी गरिएको छ । कार्याशाला गोष्ठीका विद्यालयका प्रधानाध्यापक, शिक्षक, विद्यार्थी, विद्यालय व्यवस्थापन समितिको सहभागिता रहेको छ ।
शिक्षण सिकाइको स्तरमा वृद्धि गर्न गुलरियामा रहेका तीन वटा माध्यामिक विद्यालय छनौट गरी प्लान नेपालले सहयोग गरेको निमित्त कार्यक्रम विशेषज्ञ भाटले जानकारी दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘ प्लान नेपालको आर्थिक सहयोगका विज्ञान प्रयोगशाला निमार्णको लागि सहयोग गरिएको छ । समय अनुकुल शिक्षण सिकाइमा जोड दिन प्लानको सहयोग रहेको हो । ’

कतिपय विद्यालयमा संघ÷संस्थाको सहयोग आउँदासम्म विद्यालयले कार्यक्रम गर्ने तथा सहयोग आउन छोडेपछि त्यो कार्यक्रम पनि बन्द हुने गरेको देखिँदै आएको देखिएको निमित्त कार्यक्रम विशेषज्ञ भाटले बताउनु भयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘ हाम्रो बिधालय हो र यसलाई राम्रो बनाउनु पर्छ भन्ने मान्यता अनुसार काम गर्न जरुरी रहेको छ ।’
काठमाडौँ विश्वविद्यालय स्कुल अफ एजुकेशनका प्रशिक्षक कृष्ण खतिवडाले विश्वव्यापी रुपमा सम्पूर्ण विद्यालय तथा विद्यार्थीहरू सुरक्षित हुनुपर्छ भन्ने मायन्ताका आधारमा बृहत विद्यालय सुरक्षा ढाँचाको अवधारणा आएको बताउनु भयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘ सबैभन्दा बढी असुरक्षित र जोखिममा हुने भनेको विद्यार्थीहरू भएकोले विद्यार्थीहरू जबसम्म विद्यालयका सुरक्षित महसुस गर्न सक्दैनन् । तबसम्म विद्यार्थीहरूले राम्रो शिक्षा आर्जन गर्न नसक्ने तथा शिक्षकहरूले पनि राम्रोसँग पढाउन नसक्ने हुन्छ । जोखिममा रहेका विद्यालयका क्षेत्रहरू पहिचान गरेर जोखिम न्यूनिकरणका उपायहरू खोज्नेका साथै विद्यार्थीलाई केन्द्रमा राखेर हामीले जोखिम न्यूनिकरणका गरी सुरक्षित वातावरण सृजना आवश्यक रहेको छ । ’
२०७२ सालमा गएको भूकम्पले पनि पछि विद्यालय सुरक्षाको ढाँचामा सरकारले विशेष ध्यान दिँदै आएको प्रशिक्षक खतिवडाले बताउनु भयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘ शारीरिक ,मानसिक ,रुपमा सुरक्षित हुनुपर्छ भन्ने मान्यतालाई आत्मसात गरी बृहत् विद्यालय सुरक्षा ढाँचाको अवधारण कार्यान्वयनमा आएको हो । ’
गुलरिया नगरपालिका – ३ मा रहेको जानकी माध्यामिक विद्यालयका प्राधानाध्यापक ददी शर्माले विद्यालय सुरक्षित नहुदाँ कस्तो असर पर्छ , तथा सानो सानो कुराले पठनपाठनमा कस्तो प्रभाव पार्छ भन्ने सीप कार्यशालामा सिकेको बताउनु भयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘ जोखिम क्षेत्र सबै ठाउँमा हुने विद्यालयबाट नै जोखिम न्यूनीकरणका बारेमा सचेतना गर्दै शिक्षा र सीप सिकाउन सके जोखिम न्यूनिकरण हुन्छ । कार्यशालामा जोखिम न्यूनिकरणका उपाय प्रयोगात्मक विधिबाट सिकेको हुँदा सिकाइ उपलब्धि मूलक भएको छ । ’
गुलरिया नगरपालिका –११ मा रहेको गौरीशंकर माध्यामिक विद्यालय डल्लापुरका शिक्षक धनबहादुर गिरीले बृहत् विद्यालय सुरक्षा कार्यशाला अत्याधिक उपलब्धि मूलक भएको बताउनु भयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘तालिमबाट सिकेका कुरालाई विद्यालयमा रहने जोखिमयुक्त बस्तु वा प्रकोपबाट कसरी बच्ने र बच्नका लागि पूर्वतयारी सम्बन्धी योजना बनाउने भन्ने बारेमा सचेतिकरण प्राप्त भएको छ । हामीले सिकेर हाम्रा विद्यार्थीहरू जोखिमबाट कसरी बच्ने अभ्यास गराउने भन्ने प्रेरणा प्राप्त भएको छ । विद्यालयमा SIp र ASIP निर्माण गर्दा बृहत् विद्यालय सुरक्षाका कुराहरू अनिवार्य रुपमा समावेश गर्नुपर्ने हुदाँ रहेछ । ’